T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2024/3009
Karar No      : 2024/10022

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L  M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI                                 : 2023/2722 E., 2023/3403 K.

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm taraf vekillerince hükmün tamamı yönünden temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre; davalı-davacı erkek vekilinin tüm, davacı-davalı kadın vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 145 inci maddesinde "Taraflar, Kanunda belirtilen süreden sonra delil gösteremezler. Ancak bir delilin sonradan ileri sürülmesi yargılamayı geciktirme amacı taşımıyorsa veya süresinde ileri sürülememesi ilgili tarafın kusurundan kaynaklanmıyorsa, mahkeme o delilin sonradan gösterilmesine izin verebilir". gerekçesinde de “Uygulamada, davaların uzamasının temel sebeplerinden birinin de gereksiz yere yeni delil sunulması ve bu konuda taraflara verilen sürelere uyulmaması olduğu bilinmektedir. Maddenin ilk fıkrasıyla, Kanunda belirtilen sürelerden sonra, davada yeni delil sunulmasının yasak olduğu kural olarak benimsenmiştir. Fakat iki istisna kabul edilmiştir. Yeni delil sunulması talebi yargılamayı geciktirme amacı taşımıyorsa veya delilin süresinde sunulmaması ilgili tarafın kusuru dışında bir sebebe dayanıyorsa, hâkim gerekçesini de belirtmek şartıyla, yeni delil sunulmasına izin verebilir. Bu şekilde delil sunma kuralına istisna getirilmesi, hukukî dinlenme hakkının tabiî bir sonucudur". Kanun koyucunun, belli şartların varlığı hâlinde, taraflara yargılamanın daha sonraki aşamalarında delil ileri sürebilmeleri için istisnai bir düzenleme getirmesinin gerekçesi, adil yargılanma hakkının bir unsurunu oluşturan “hukukî dinlenilme hakkı” olduğudur.

6100 sayılı Kanun'un sistematiği içinde tahkikat aşamasına geçilmezden evvel, tarafların uyuşmazlık konularının ve bu uyuşmazlıkların çözümü için ileri sürdükleri delillerin daha işin en başında belirlenerek tahkikatın etkin bir şekilde yapılmasının hedeflendiği anlaşılmaktadır. Zira tahkikatın amacı, kural olarak delil toplamak değil, delilleri incelemek ve değerlendirmektir; aksi hâlde tahkikat tamamlanamaz ve yargılama uzar.

Somut olayda; kadın eş, dava dilekçesinde, düğünde takılan ziynetlerin erkekte olduğunu iddia ederek ziynet eşyası alacağına yönelik dava açmış ve "fotoğraf" deliline usule uygun bir şekilde dilekçeler aşamasında dayanmıştır. Mahkemece 14.01.2021 tarihli ön inceleme tutanağının (2) numaralı bendi ile “Taraflara, delillerini bildirmeleri ve hangi delilin hangi vakıanın ispatı için gösterildiğini açıkça belirtmeleri için, ayrıca dilekçelerinde gösterdikleri ve fakat henüz dosyaya sunmadıkları belgeleri dosyaya sunmaları veya başka yerden getirtilecek belgelerin getirtilebilmesi amacıyla gereken açıklamayı yapmaları için 2 (İki) haftalık kesin süre verilmesine; Bu hususların verilen kesin süre içinde tam olarak yerine getirilmemesi hâlinde, o delile dayanmaktan vazgeçilmiş sayılacağının huzurda bulunan taraflara ihtarına" ilişkin ara karar kurulmuş ve ön inceleme tutanağı taraf vekillerince imzalanmış ve Mahkemece taraf vekilleri ihtar edilmiştir.

Mahkemece, yapılan ön inceleme tutanağından sonra düğüne dair fotoğrafların kadın vekilince sunulmadığından bahisle "...verilen kesin sürede dosyaya ziynetlere ilişkin düğün videosu veya fotoğraflarının kesin sürede sunulmadığı ve erkek eşin kesin süreden sonra sunulan veya sunulacak düğün fotoğraflarına, açıkça muvafakat etmediğini bildirdiğinden incelemeye tabi tutulamamış ve dinlenen davacı tanıklarının beyanlarıyla ve başkaca delille düğünde takılan altınların cinsi, gramı ve miktarı ispatlanamadığı..." gerekçesi ile ziynet eşyası alacağı talebinin reddine karar verilmiştir.

Ancak, 6100 sayılı Kanun'un 145. maddesi ve yukarıda anlatılan ilkeler ışığı altında kadın eşin, düğün fotoğraflarını geç sunmasının davayı geciktirme amacı taşıdığı dosyaya sunulan delil ve belgelerden anlaşılmamıştır. Bu durumda kadın tarafından dosyaya sunulan düğün fotoğrafları da dikkate alınarak inceleme yaptırılması, tüm deliller birlikte değerlendirilerek ziynet eşyası alacağı talebi hakkında karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.

KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ziynet alacağı davası yönünden ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının ziynet alacağı davası yönünden BOZULMASINA, bozma nedenine göre ziynet alacağı davasına yönelik diğer temyiz itirazların şimdilik incelenmesine yer olmadığına

3. Davalı-davacı erkek vekilinin tüm, davacı-davalı kadın vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Aşağıdaki temyiz giderinin Mehmet'e yükletilmesine,

Peşin alınan harcın istek halinde yatıran Cemile'ye iadesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

16.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Başkan V.               Üye                  Üye                 Üye                     Üye
Sedat Demirtaş      Çetin Durak      Sevil Kartal     Erdem Şimşek    Şaban Kazdal