T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi

ESAS NO       : 2024/3398
KARAR NO    : 2024/9345

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L A M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ           : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
TARİHİ                     : 21.03.2024
NUMARASI             : 2024/470 - 2024/468

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Ahmet Güleç tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Alacaklı tarafından bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan takipte, borçlunun örnek 10 numaralı ödeme emrinin tebliği üzerine yasal süresi içerisinde icra mahkemesine başvurusunda, takip talebinde yabancı paranın TL karşılığının bulunmadığı ileri sürülerek takibin iptalinin talep edildiği, İlk Derece Mahkemesince, hem takıp talebinde hem de ödeme emrinde yabancı para alacağının TL karşılığının gösterilmesi nedeni ile şikayetin reddine karar verildiği, borçlu tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmüştür.

Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

Türk Borçlar Kanunu'nun 99. maddesi uyarınca; “Konusu para olan borç Ülke parasıyla ödenir. Ülke parası dışında başka bir para birimiyle ödeme yapılması kararlaştırılmışsa, sözleşmede aynen ödeme veya bu anlama gelen bir ifade bulunmadıkça borç, ödeme günündeki rayiç üzerinden Ülke parasıyla da ödenebilir. Ülke parası dışında başka bir para birimiyle belirlenmiş ve sözleşmede aynen ödeme ya da bu anlama gelen bir ifade de bulunmadıkça, borcun ödeme gününde ödenmemesi üzerine alacaklı, bu alacağının aynen veya vade ya da fiilî ödeme günündeki rayiç üzerinden Ülke parası ile ödenmesini isteyebilir.” 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 58. maddesinin 3. fıkrasında; alacağın veya istenen teminatın Türk parasıyla tutarının ve faizli alacaklarda faizin miktarı ile işlemeye başladığı günün, alacak veya teminat yabancı para ise alacağın hangi tarihteki kur üzerinden talep edildiğinin ve faizinin, takip talebinde belirtilmesi gerektiği düzenlenmiştir.

Alacaklı takip talebinde (vade veya takip talebi günündeki rayice göre ödeme yerine) fiili ödeme günündeki rayice (döviz kuruna) göre alacağının Türk parası ile ödenmesini isteyebilir. Bunun için alacaklı yabancı para alacağının (takip tarihindeki kur üzerinden) Türk parası karşılığını takip talebinde göstermesi ve ayrıca yabancı para alacağının fiili ödeme tarihindeki kurdan talep ediyorsa bu hususu da takip talebinde belirtmek zorundadır. Bu halde alacaklı vade tarihinden fiili ödeme tarihine kadar yabancı para üzerinden faiz (3095 sayılı Kanun m. 4/a) talep edebilir (İİK. m. 58/3). (Kuru, Baki; İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Ankara 2013 s. 2010 vd., Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet/Özkan, Sungurtekin Meral; İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, İstanbul 2022 s. 95 vd.)

Somut olayda alacaklının takip talebinde 37.360,00 EURO asıl alacak, 5.827,14 EURO faiz olmak üzere toplam 43.187,14 EURO asıl alacağın faizi ile birlikte tahsilinin talep edildiği, ayrıca harca esas değerin Türk Lirası olarak karşılığının gösterildiği ancak bunun yanında euro yabancı para birimi üzerinden talep edilen alacağın fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden tahsilinin talep edilmediği görülmektedir. Alacaklının icra müdürlüğünce harcın hesaplanabilmesi için harca esas değer olarak 1.368.557,28 TL’nin yazılı olması alacağın Türk Lirası olarak talep edildiği sonucunu doğurmaz. İİK’nın 58/3 maddesi ile ilgili 4949 sayılı Kanun'un hükümet gerekçesinde “… Yapılan yeni düzenlemede, alacaklının yabancı para alacağının Türk parası karşılığını takip talebinde göstermesi yanında bu alacağın hangi tarihteki kur üzerinden tahsilini istiyor ise bunu da açıkça göstermesi ve yine yabancı para ile ilgili faiz alacağına ilişkin talebini belirtmesi esası getirilmiştir.” denilmektedir.

Takip talebinde İİK’nın 58/3. maddesinde öngörülen yabancı paranın fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden ödenmesi hususunun yer almadığı, sadece “Fiili Ödeme Tarihi” ibaresinden böyle bir talebin yapıldığı sonucu çıkarılamayacağından yabancı para alacağın aynen tahsilinin istendiği anlaşılmaktadır. Takip talebindeki bu eksiklik kamu düzenine ilişkin olup mahkemece re’sen dikkate alınarak takibin iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup kararın bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Borçlunun temyiz isteminin kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2.maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 373/1.maddesi uyarınca, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5.Hukuk Dairesinin 21.03.2024 tarih ve 2024/470 E. - 2024/468 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA) Kayseri 3. İcra Hukuk Mahkemesinin 02.01.2024 tarih ve 2023/629E. - 2024/2K. sayılı kararının (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 06.11.2024 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.

Başkan V.           Üye                     Üye                   Üye             Üye
M. ÇAMUR         Dr. Ş. KELEŞ      M. T. UYAR       A. AYAN      Y. ÇİFTCİ
                                                       (M)

Üye M.Taner Uyar'ın Karşı Oy Yazısı:

2004 sayılı İİK’nın 58/3. bendi “Alacağın veya istenen teminatın Türk parasıyla tutarı ve faizli alacaklarda faizin miktarı ile işlemeye başladığı gün, alacak veya teminat yabancı para ise alacağın hangi tarihteki kur üzerinden talep edildiği ve faizi;” şeklindedir.

Somut olayda; takip talebinde yabancı para alacağının harca esas karşılığının 1.368.557,28TL olarak belirtildiği ve açıkça “Fiili Ödeme Tarihi” ibaresinin takip talebinde ve Örnek 10 ödeme emrinde yer aldığı görülmektedir. Bu ibare ile yabancı para alacağının fiili ödeme tarihindeki TL karşılığı üzerinden talep edildiği anlaşılmıştır.

Takip talebinde ve ödeme emrinde “yabancı paranın fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden tahsili talebidir” şeklinde daha açık bir ibarenin yazılması gerekmez. Kaldı ki böyle bir ibarenin İİK’nın 58. maddesinde de geçmediği, sadece hangi tarihteki kur üzerinden ödemenin talep edildiğinin anlaşılmasının yeterli olduğu, Kanun’da zorunlu olarak aranmayan bir ibarenin içtihat yoluyla koşul haline getirilmesinin alacaklının alacağına kavuşmasını engelleyeceği, ayrıca borçluya mal kaçırma fırsatı vereceği, öte yandan bu durumun Dairemizin öteden beri istikrarlı bir çok kararında da belirtildiği üzere aşırı şekilcilik yapılarak hak kaybına neden olacağı aşikardır.

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASI gerekirken, salt “yabancı paranın fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden tahsili talebidir” gibi bir ibarenin takip talebinde yer almamasından bahisle kararın bozulması yönündeki Dairemizin sayın çoğunluğun görüşüne katılamıyorum. 06.11.2024

Üye
M.T. UYAR