T.C.
YARGITAY
6. Hukuk Dairesi

ESAS NO       : 2024/1426
KARAR NO    : 2024/3166

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L Â M I

MAHKEMESİ              : İskenderun 1. İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ                        : 30.11.2023
NUMARASI                : 2016/115 E., 2023/367 K.

Yerel mahkemece sıra cetvelinde şikayetçilere ait hacizlerin şikayet olunan hacizlerinden daha önce kesinleştiği iddiasına dayalı sıra cetvelinin iptali istemli asıl ve birleşen dosyalarda, şikayetçilere ait takiplerden konulan hacizlerin fiili haciz oldukları, resmi sicile gönderilmiş haciz yazısı bulunmadığı ve böylelikle şikayetçilerin hacizlerinin tamamlanmamış olduğu gerekçesiyle, asıl ve birleşen şikayetlerin reddine karar verilmiştir.

Kararı, asıl ve birleşen dosyalarda şikayetçi Ç. Gıda Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.

Şikayet, haciz sıra cetvelindeki sıraya itiraza ilişkindir.

İş Makinelerinin Tescili ile İlgili Esaslar m.4’e göre İş makineleri “Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılamayan motorlu araçları” ifade etmektedir. 6085 sayılı Yasa’nın 22/C-2 ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 29/a-4-2. maddeleri uyarınca iş makineleri, Ticaret ve Sanayi Odası’na tescili zorunlu araçlardandır.

Sicile kayıtlı taşınmaz, gemi ve taşıtların haczinde, haciz işlemleri icra memurunun ilgili sicile haczin şerhi suretiyle yapılır. Böylece yapılan haciz aleni hale gelir.

Taşınırın haczi ise bulunduğu yere gidilerek kıymet takdiri yapılır ve mevcut mal muhafaza altına alınır.

Sicil kaydına haciz şerhi konulmak suretiyle yapılacak haciz (kaydi haciz = kayden haciz), hukuken geçerli bir el koyma haczi olup, haczin bütün hukuki sonuçlarını doğurur. Doğuracağı hukuki sonuçlar açısından fiili haciz ile kaydi haciz arasında bir farklılık yoktur. Ancak belirtmek gerekir ki, fiili hacizden farklı olarak kaydi haciz, 3. kişilerin iyiniyet iddiasında bulunmasını engeller.

İş makinesinin sicil kaydına haciz şerhi konulmuş ise, 3. kişiler, aracın haciz edildiğini bilmediklerini ve bilebilecek durumda da olmadıklarını, kısacası iyiniyetli olduklarını iddia edemezler. Tescilli iş makinelerinin üzerindeki ihtiyati tedbir de sicilde gösterilir ve yine 3. kişiler iyiniyet iddiasında bulunamazlar.

İş makinesinin haczedilmiş sayılması için aracın sicil kaydına haciz şerhinin işlenmesinin (kayden haczin) geçerli ve yeterli olması, tescilli araç üzerine fiili haciz konulma imkanını ortadan kaldırmaz. (Yargıtay Kapatılan 19. H.D., 28.9.1984, E. 6250, K. 1650).

Tescilli iş makinesi, fiilen el konulmak suretiyle haczedilmiş ve fakat sicil kaydına haciz şerhi konulmamış ise, böyle bir haciz hukuken geçerli olmakla beraber, yalnızca iyiniyetle hak iktisabında bulunduklarını iddia eden 3. kişilere karşı ileri sürülemez.

Bu durumda mahkemece; bedeli paylaşıma konu iş makinelerinin kayden ya da fiilen haczedilmeleri neticesinde oluşan hukuki sonuçların aynı olduğu dikkate alınarak, sıra cetveli tanziminde şikayetçi tarafından yapılan fiili hacizlerin geçerli olduğunun kabulü ile şikayetçi itirazlarının esasının incelenmesi gerekirken, yanılgılı gerekçelerle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, yerel mahkemece verilen karar usul ve yasaya aykırı olduğundan asıl ve birleşen dosyalarda şikayetçi Ç. Gıda Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün asıl ve birleşen dosyalarda şikayetçi Ç. Gıda Ltd. Şti. lehine BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.10.2024 gününde oy çokluğuyla karar verildi.

Başkan                  Üye                Üye                    Üye                     Üye 
Mahmut Coşkun    Birol Soner     Ahmet Tuncay     Bahri Aydoğan    Zeki Gözütok
                                                                                 (Muhalif)

- MUHALEFET ŞERHİ -

Yerel mahkemece sıra cetvelinde şikayetçilere ait hacizlerin şikayet olunan hacizlerinden daha önce kesinleştiği iddiasına dayalı sıra cetvelinin iptali istemli asıl ve birleşen dosyalarda, şikayetçilere ait takiplerden konulan hacizlerin fiili haciz oldukları, resmi sicile gönderilmiş haciz yazısı bulunmadığı ve böylelikle şikayetçilerin hacizlerinin tamamlanmamış olduğu gerekçesiyle, asıl ve birleşen şikayetlerin reddine karar verilmiştir.

Şikayet haciz sıra cetvelinde sıraya itiraza ilişkindir.

İş Makinelerinin Tescili İle İlgili Esaslar m.4’e göre İş makineleri “Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılamayan motorlu araçları” ifade etmektedir. 6085 sayılı Yasa’nın 22/C-2 ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 29/a-4-2. maddeleri uyarınca iş makineleri, Ticaret ve Sanayi Odası’na tescili zorunlu araçlardandır.

Taşınmazların haczinde, haciz işlemleri icra memurunun taşınmaz siciline göndereceği bir müzekkere ile başlar. Tapu memurlarınca haciz tapu kaydına işlenir ve yapılan haciz aleni hale gelir. Taşınırların haczi ise genel olarak fiili haciz şeklinde gerçekleşir.

Taşınırın bulunduğu yere gidilerek kıymet takdiri yapılır ve mevcut mal muhafaza altına alınır. Sicile kaydı zorunlu olan iş makinelerinin satışı gayrimenkul veya araç satışına benzer hükümlere tabidir.

Sicile kayıtlı olan mallar (gayrimenkul ve araç gibi) sicil kayıtları üzerinden satış işlemi gerçekleştirilir. Satışın tamamlanması için ayrıca fiili teslim yapılması şart değildir. Sicil kayıtları üzerinde haciz şerhi bulunmadığı takdirde haciz şerhi olmadan satış işlemleri tamamlanır ve mülkiyet bu haliyle alıcıya satış esnasında geçer. Haczin tamamlanması ve sicilde kayıtlı malın hacizde olduğu sicile yazılacak müzekkere ile tamamlanmış olur ve haciz sıralaması da müzekkerelerin sicile ulaşma anına göre değerlendirilir yani önce ulaştığı belirlenen haciz işlemi daha önce sıralamaya tabi olur.

Dava konusu icra takibinde İskenderun İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2012/478 Esas ve 2012/481 Esas sayılı dosyaları ile aynı konuda iki ayrı sıra cetveline şikayet talebinde bulunulmuş her iki davada da fiili hacizlerin sicile kaydının bulunmadığı bu haliyle sicile kayıtlı hacizden önce ya da aynı anda hüküm doğurmadığı sicile kayıtlı haczin öncelikli olduğu kabul edilerek şikayetin reddine karar verilmiş, verilen kararlar temyiz ve karar düzeltme denetimlerinden geçmek suretiyle kesinleşmiştir. Aynı takip dosyasında aynı taleple açılıp aynı şekilde şikayetin reddine dair verilen hükmün bozma ilamında belirtilen gerekçelerle farklı şekilde değerlendirilmesi hukuk güvenilirliği açısından da doğru olmamıştır. Bu nedenle kararın onanması gerekirken sayın çoğunluğun bozma yönündeki bu kararına katılamamaktayım.

ÜYE
Bahri AYDOĞAN