T.C.
YARGITAY
6. Hukuk Dairesi

ESAS NO       : 2024/2711
KARAR NO    : 2024/3394

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L Â M I

MAHKEMESİ              : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
TARİHİ                        : 24.05.2024
NUMARASI                : 2024/456 E., 2024/1446 K.

Asıl dava şikayet eden vekili, Samsun İcra Müdürlüğünün 2022/3121 Esas sayılı dosyadaki alacak için Samsun İcra Dairesinin 2022/22751 E. sayılı dosya alacağına 17.03.2022 tarihinde haciz talebi gönderildiğini, her ne kadar sıra cetvelinde haciz konulma tarihi 18/03/2022 gözükse de UYAP sisteminden talebi 17/03/2022 tarihinde gönderildiğini, memurun haczi ne zaman işlediği değil talep tarihi dikkate alınması gerektiğini, sıra cetvelinde garameye girdikleri diğer dosyalardan önce haciz talep ettikleri 1. sırada yer alması gerekirken 18/03/2022 tarihinde haciz konulan diğer dosya alacaklarıyla garameten paylaştırılan sıra cetveline itiraz ettiğini, ayrıca 2022/3121 E. sayılı dosyada alacağın imtiyazlı alacaklardan olduğunu, iş bu dosya alacağının Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/745 Esas sayılı dosyasında görülen şikayet için düzenlenen Avukatlık Ücret Sözleşmesi olduğunu bu sözleşmeden kaynaklanan alacağın rüçhanlı olduğunu, sonuç olarak hem haciz talebi tarihin 17/03/2022 olması sebebiyle haciz tarihi 18/03/2022 olan dosyalarla garameye girmemeleri gerektiğinden hem de avukatlık ücret sözleşmesinin açılacak şikayet sebebiyle olması, işbu şikayetin de 5, 6. ve 7. sırada belirtilen alacakların şikayet tarihinden önce olması hem de Avukatlık Kanunu'nun 166/2 maddesi uyarınca 2022/3121 E. sayılı dosyadaki alacağın rüçhanlı olması sebebiyle garameye girmeden ilk olarak alacağın tamamını almaları gerekirken tüm bunlar dikkate alınmadan düzenlenen sıra cetveline itirazlarının kabulü ile iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

Birleşen Samsun 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 2023/121 E. 2023/146 K. sayılı dosyasında şikayet eden Hüseyin K. vekili, alacaklısı oldukları Samsun İcra Müdürlüğü'nün 2018/4684 E. sayılı dosyasındaki borcun dayanağının 3 adet senet olduğunu, hacze iştirak eden icra dosyalarında borcun doğumu olan tarihin ve dayanağı ilam olan dosyalarda da şikayet açılış tarihlerinin bile, icra dosyalarından sonra olduğunu, icra takip dosyalarının dayanağı olan senetlerin 2017 yılına ait olması, takip tarihinin 10.01.2018, ödeme emri tarihinin 17.01.2018 olması gözönüne alındığında mevcut dosyanın 2022/3121 E. sayılı dosyadan sonra gelmesi gerektiğini, Samsun İcra Müdürlüğü'nün 2020/2902 E. sayılı dosyasında şikayet tarihi 26.11.2018 olsa da, haciz 22.03.2022 tarihinde olduğundan garameye girmemesi gerektiğini, Samsun İcra Müdürlüğü'nün 2022/3121 E. sayılı dosyada müvekkili Gürhan G.'e ait olup mevcut dosyalarının da bu dosya alacağını aldıktan sonra 2. sırada garameye girmeden ödenmesi gerektiğini belirterek, sıra cetveline itirazlarının kabulü ile iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

Birleşen Samsun 3. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2023/124 E. 2023/152 K. sayılı dosyasında şikayet eden Fatma A. vekili, alacaklı oldukları Samsun İcra Müdürlüğü'nün 2021/101589 Esas sayılı dosyasında, takibin dayanağının Samsun İcra Dairesi 2015/11977 E. sayılı 18/10/2016 tarih ve 31.501,98 TL miktarlı Rehin Açığı (kesin) belgesi olduğunu, takipte 18/02/2020 tarihinde girişilmiş olmakla birlikte, takip öncesi resmi kurumlardan alınan rehin açığı belgesine dayandığını, takiplerinin diğer alacaklıların takip ve şikayet tarihinden önceki tarihe ve resmi kurumlardan alınan belgeye dayandığından, 1. sırada tamamı ödendikten sonra geriye kalan paranın diğer haciz alacaklıları arasında garameten paylaştırması gerektiğini, bu bağlamda Samsun İcra Müdürlüğü'nün 2021/101589 E. sayılı dosyası ile hazırlanan 22/02/2023 tarihli sıra cetveli ve derece kararındaki hukuka aykırılıklar nedeniyle sıra cetveli ve derece kararına itirazlarının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.

İlk derece mahkemesince, 3.sırada bulunan Samsun İcra Müdürlüğü'nün 2022/3121 E. sayılı dosyadaki alacağın rüçhanlı olması sebebiyle garameye girmeden ilk olarak alacağın tamamının ödenmesi gerektiğinden Gürhan G. vekilinin sıra cetvelindeki sıraya yönelik şikayetin kabulü ile Samsun İcra Dairesinin 2021/101589 E. sayılı dosyasında düzenlenen 22/02/2023 tarihli sıra cetvelinin iptaline, birleşen dosyalardaki şikayetlerin reddine karar vermiştir.

İlk derece mahkemesi kararına karşı birleşen dosyada şikayet eden Fatma A. vekili ve şikayet olunan Hakan Y. ve Murat Y. vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi tarafından birleşen dosyalarda şikayetin reddine dair kararların gerekçesinin yeterli ve anlaşılabilir nitelikte olmadığı gerekçesi ile birleşen dosya vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne ve kararın kaldırılmasına karar verilmiştir.

İlk derece mahkemesince Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'nin kaldırma kararı sonrasında, asıl dosya ve birleşen dosyalardaki şikayetlerin reddine karar verilmiştir.

İlk derece mahkemesi kararına karşı, asıl dosya şikayet eden vekili ve birleşen dosya şikayet eden Fatma A. vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi tarafından, birleşen dosya şikayet eden Fatma A. vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, asıl dosya şikayet eden Gürhan G. vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile; Samsun 3. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 21/12/2023 tarih 2023/499 E. 2023/632 K. sayılı kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm kurulmak suretiyle asıl dosyada şikayetin kabulü ile Samsun İcra Dairesinin 2021/101589 E. sayılı dosyasnda düzenlenen 22/02/2023 tarihli sıra cetveli ve derece kararının iptaline, birleşen dosyalardaki şikayetlerin reddine karar verilmiştir.

Bu karara karşı şikayet olunan Hakan Y. ve Murat Y. vekilince süresinde temyiz yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

Samsun icra Dairesi'nin 2021/101589 E. sayılı dosyasında 22.2.2023 tarihinde yapılan sıra cetveline müştekiler Gürhan G., Hüseyin K. ve Fatma A. asıl ve birleşen şikâyet dosyalarında “sıra cetvelinin iptali” için talepte bulunmuşlardır.

İlk Derece Mahkemesince, Gürhan G.'ün şikâyetinin kabulüne, diğer şikâyetçilerin şikâyetinin reddine karar verilmiştir. Müşteki Fatma A. ile sıra cetvelinde pay ayrılan Hakan ve Murat Y. vekillerinin bu kararı istinaf etmeleri üzerine, istinaf isteminin kabulü ile kararın kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir. İlk Derece mahkemesi ikinci kararında, tüm şikâyetlerin reddine karar vermiştir. Bu kararın Gürhan G. ve Fatma A.'ün istinafı üzerine İstinaf Mahkemesi ikinci kararında; Fatma A.'ün istinaf isteminin reddine, Gürhan G.'ün istinaf isteminin kabulü ile “Gürhan’ın vekâlet ücretinin rüçhanlı olduğu belertilerek” sıra cetvelinin iptaline karar vermiştir. Bu karar sıra cetvelinde pay ayrılan Hakan ve Murat Y. vekilince temyiz edilmiştir.

Hüseyin K. ve Fatma A.'ün temyize gelmedikleri de dikkate alınarak temyiz incelemesi Hakan ve Murat Y. vekilinin temyiz nedeni olan, asıl dosyada takip alacaklısı Av. Gürhan G.’ün takibine konu sözleşmeye dayalı vekâlet ücretinin rüçhanlı olup olmadığı konusunda toplanmaktadır.

Sıra cetveli yapılırken, kural olarak cetvele alınacak alacağın önceliğinin olmadığı kabul edilir. Bir alacağın “öncelikli” olduğunun kabul edilebilmesi için açıkça kanunda belirtilmiş olması gerekir. Avukatlık Kanunu'nun 166/2. fıkrasında “sözleşme ile kararlaştırılan ve hâkim tarafından takdir olunan ücretin” sıra cetvelinde öncelikli olarak yer alacağı belirtilmiştir. Avukatlık Kanunu avukatın emeğinin karşılığı olarak tek vekâlet ücreti öngörmüştür. Kanun'un tek vekâlet ücretinin miktarını mahkeme “davanın lehe sonuçlanması halinde, asgari ücret tarifesinin altında olmamak koşuluyla davanın kazanılan bölümü için avukatın emeğine göre dava konusunun değerinin yüzde onu ile yüzde yirmisi arasındaki bir miktar” olarak takdir edecektir. (Av.K.164) Taraflar mahkemenin tayin ve takdir edeceği azami % 20’nin üstünde, dava veya hükmolunacak şeyin değeri yahut paranın yüzde yirmi beşini aşmayacak şekilde bir ücret kararlaştırılabilir.

Avukatlık Kanunu'nun 166/2. fıkrasında “sözleşme ile kararlaştırılan ve hakim tarafından takdir olunan ücretin” cümlesinde “veya” bağlacı kullanılmayarak “ve” bağlacının kullanılması dahi tarafların, mahkemenin takdir ettiği ücretin üstünde bir ücret kararlaştırmaları halinde, bu ücretin afakî olacağı, üçüncü kişilerin hakkını etkileyeceği dolayısıyla taraflar arasında kararlaştırılan ücretin sıra cetvelinde öncelikli olabilmesi için, ilamda asıl edimin eklentisi olarak ya da konusu vekâlet ücreti olan bir davada karara bağlanmış olması gerektiği düşünülerek bilinçli olarak tercih edilen bir bağlaçtır. Kanun hükmü böyle yorumlanıp uygulanmadığı takdirde, hukuki güvenlik zafiyete uğrayacak, her sıra cetveli yapılma aşamasında diğer alacaklıları zarara uğratmak için üst sınır olan % 25 oranında bir sözleşme yapılıp icra dairesine sunulacak veya taraflar arasında gerçek sözleşme sunulmayarak üst sınırdan muvazaalı olarak düzenlenen vekâlet sözleşmesi icra dairesine sunularak hacze iştirak eden diğer alacaklıların önünde cetvelde yer alınacaktır. Kanun koyucunun izah edilen veya benzeri örnekleri arzuladığını kabul etmek mümkün değildir.

Somut olayda, icra dairesinin hacze karar verdiği ve icra zaptına işlediği tarih haciz tarihi olarak kabul edilemeyeceğinden müşteki Gürhan G.’ün, haciz tarihi olarak, “17.03.2022 tarihli haciz talebinin,” esas alınmasına yönelik iddiaya itibar edilemez. Öte yandan Avukat Gürhan G.’ün Samsun ATM nin 2018/745 E. sayılı dosyada mahkemenin hükmettiği vekâlet ücretinin rüçhanlı olduğu ve haczedilemeyeceğinden (Av.K.m.164/son) şüphe yoktur. Ancak, avukat ile müvekkili arasındaki “ücret sözleşmesi” bir ilama bağlanmadığı sürece rüçhanlı olarak kabul edilemez, vekalet ücretinin haczedilemeyeceğinin "ayrıca şikayet konusu yapılmadığı" dikkate alındığında Gürhan G.’ün şikayet nedenleri yerinde değildir.

Öte yandan asıl ve birleşen dosyaların dayanağı olan icra dosyalarından, borçlunun Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin ilamına istinaden Samsun İcra müdürlüğünün 2022/22751 E. sayılı dosyasında başlattığı ilamlı icra nedeniyle dosyaya giren para üzerine her üç müşteki de 18.03.2022 tarihinde kesin haciz koymuşlardır. Sıra cetvelinde (haciz saatlerine yönelik ayrıca şikâyet bulunmadığından) 18.03.2022 tarihli dört ayrı haciz alacaklısı hacizleri ilk haciz sayılarak garameten pay ayrılmasında yasaya uymayan bir yön bulunmadığı gibi, temyiz eden alacaklı Hakan Y. ile On dokuz Mayıs Üniversitesi'nin haciz tarihleri 22.03.2022 ve 27.07.2022 olmasına rağmen dava tarihleri “ilk haciz” alacaklılarının takip tarihlerinden önce olması nedeniyle İİK’nın 100. maddesi gereğince kendilerine garameten pay ayrılmasında da bir usulsüzlük görülmediğinden yeniden yapılacak sıra cetvelinde bu hususların dikkate alınması gerektiği belirtilerek şikayetin kabul edilmesi gerekirken İstinaf mahkemesince yazılı gerekçelerle şikayetin kısmen kabulüne karar vermesi doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesince verilen kararın KALDIRILARAK yeniden esas hakkında verdiği karar usul ve yasaya aykırı görüldüğünden BOZULMASINA,

HMK'nın 373/2. maddesi gereğince dosyanın Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE,

Peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine,

14.10.2024 tarihinde kesin olarak oy birliği ile karar verildi.

Başkan                  Üye                 Üye                     Üye                   Üye 
Mahmut Coşkun     Birol Soner     Ahmet Tuncay     Özcan Turan     Zeki Gözütok